CÔNG TY CỔ PHẦN CƠ KHÍ THÀNH AN

1. Khái niệm kỹ thuật gia công ren

- Trong các thiết bị cơ khí thì mối ghép bằng ren được sử dụng thông dụng nhất, các chi tiết được ghép ren thông dụng như vít, đai ốc được sản xuất hàng loạt và có giá thành rất rẻ. Tuy nhiên có một số chi tiết ghép ren đặc biệt cần được gia công bằng tay như các lỗ ren trên thân máy.

- Trong kỹ thuật gia công ren để gia công ren trong lỗ người ta sử dụng một loại dụng cụ cắt được gọi là Tarô. Tarô là một con vít có cắt rãnh thoát phoi và các thông số cắt cho lưỡi cắt. Tarô tay được chế tạo bằng thép gió, phía cuối chuôi taro được phay vuông để có thể kẹp lên tay quay, trên chuôi của taro có ghi các thông số như: Kích thước danh nghĩa của ren, bước ren, vật liệu chế tạo tarô, nhãn mác của nhà sản xuất. Tarô có thể có một cây hoặc bộ gồm hai đến ba cây. 

- Để có thể cắt chi tiết cần gia công được người ta sử dụng tay quay tarô, tùy theo vị trí cần gia công lỗ ren mà ta sử dụng loại tay quay thích hợp. Tuy nhiên tất cả tay quay tarô đều phải có ngàm kẹp hình vuông để kẹp lên phần phay vuông của chuôi tarô.

- Để gia công ren trên trục người ta dùng một loại dụng cụ cắt được gọi là bàn ren. Bàn ren thực chất là một con đai ốc được khoan rãnh thoát phoi và tạo các thông số cắt cho lưỡi cắt. Các loại bàn ren có hình dáng bên ngoài khác nhau, nếu bàn ren là hình tròn thì bên hông có khoan lỗ để gá lên tay quay, vật liệu chế tạo bàn ren thường là thép gió, và trên bề có ghi các thông số như: Kích thước danh nghĩa của ren, bước ren, vật liệu chế tạo, và nhãn mác của nhà chế tạo. Mỗi bàn ren chỉ có duy nhất cho một kích thước ren, tùy theo hình dáng bàn ren ta dùng tay quay tương ứng.

- Các kiểu bàn ren và tay quay

2. Kỹ thuật gia công ren

* Kỹ thuật gia công trục ren

- Chuẩn bị: Chi tiết cầ gia công là trục tròn có đường kính theo kích thước danh nghĩa của ren, đầu trục được vát để khi bắt đầu cắt ren dễ hơn.

- Thao tác trong kỹ thuật gia công ren: 

+ Kẹp chặt trục cần gia công. Lắp bàn ren vào tay quay cho chặt.

+ Tay thuận cầm lấy bàn ren tại ổ kẹp của tay quay đặt vào đầu trục, và ấn nhẹ bàn ren xuống đầu trục rồi quay theo chiều vặn vào của ren sao cho bàn ren cắt vào trục khoảng 1 – 2 ren.

+ Dùng hai tay nắm lấy hai tay quay của bàn ren để thực hiện công việc cắt ren, khi quay theo chiều vặn vào khoảng 1 vòng tròn thì cần trả ngược ra phần mới vừa cắt để bẻ phoi.

+ Sau khi đã cắt xong ren cần quay ngược ra để lấy bàn ren.

* Chú ý:

+ Khi gia công cần phải thường xuyên trả ngược bàn ren để làm bóng mặt ren và không bị cắt ngược

+ Để cắt ren thẳng theo trục cần chú ý điều chỉnh bàn ren vuông góc với trục.

* Kỹ thuật gia công lỗ ren

- Chuẩn bị: Vật liệu gia công khoan lỗ có đường kính thích hợp. Lựa chọn mũi khoan có đường kính thích hợp được tính toán theo lý thuyết hoặc tra theo bảng. Nếu vật liệu gia công cứng thì ta có thể chọn mũi khoan đường kính lỗ lớn hơn một chút. Vát miệng lỗ bằng mũi khoét chuyên dùng hoặc mũi khoan có kích thước lớn hơn.

- Thao tác trong kỹ thuật gia công ren: 

+ Kẹp chặt chi tiết cần gia công ren. Lắp chặt tarô vào cán 

+ Tay thuận cầm ổ kẹp tarô đặt tarô vào lỗ, ấn nhẹ tarô vào lỗ và quay tarô theo chiều vặn vào của ren để cho tarô cắt vào lỗ khoảng 1 – 2 ren.

+ Dùng cả hai tay nắm lấy hai tay quay của tarô để thực hiện công việc cắt ren, quay theo chiều vặn vào khoảng 90 – 180^o thì trả ngược ra phần mới vừa cắt để bẻ phoi.

+ Sau khi cắt xong cây tarô trước, thay cây kế tiếp để cắt lại cho lỗ ren đạt yêu cầu của mối ghép.

* Chú ý:

+ Nếu lỗ ren không thông thì cần phải làm sạch và kiểm tra độ sâu của lỗ trước khi gia công làm ren.

+ Khi cắt phải quay tay quay bằng cả hai tay và lực phải đều để không làm gãy tarô. Cắt ren bằng tay là một dạng cắt định hình sử dụng nhiều lưỡi cắt đồng thời nên nhiệt cắt sinh ra rất lớn. Sử dụng các dụng cụ cắt có góc sau bằng 0 nên sinh ra lực ma sát giữa dụng cụ và chi tiết rất lớn. Do đó cần bôi trơn làm mát trong quá trình gia công là điều hết sức cần thiết. Tuy nhiên cần lưu ý chất bôi trơn làm mát sử dụng phải thích hợp cho từng loại vật liệu gia công:

- Gia công ren trên thép dùng dầu, nhớt, ê mun xi đều được.

- Gia công ren trên đồng và hợp kim của đồng dùng ê mun xi.

- Gia công ren trên Nhôm và hợp kim nhôm dùng dầu hỏa.

- Gia công ren trên gang thì không sử dụng chất bôi trơn làm mát nào.